Nawiedziła Skwierzynę pierwsza dżuma która w XIV wieku szalała w
Azji i Europie.
1560
w Skwierzynie powstaje pierwszy związek strzelecki założony przez
Albrechta von Branderburg.
1563
Kościół katolicki w Skwierzynie dostał się pod zarząd protestantów
.
1604
Katolicy odzyskali prawa do swojego kościoła.
1709
wybucha kolejna epidemia dżumy , która zdziesiątkowała ludność
Skwierzyny
1712
Zakończono odbudowe kościoła który uległ zniszczeniu po ogromnym pożarze
.
1768
Powstała pierwsza karczma publiczna nosząca nazwę "Pod trzema różami"
1793
23 stycznia Konwencja w sprawie
drugiego rozbioru Polski w Petersburgu (Rosja i Prusy).
25 stycznia Do Skwierzyny wkroczyły wojska
pruskie .
25-26 września Sejm grodzieński
zatwierdził konsekwencje drugiego rozbioru Polski.
Król pruski
Fryderyk Wilhelm II (1786-1797) wjechał uroczyście do
.Międzyrzecza i odebrał homagium (przysięgę
wierności) od mieszkańców regionu międzyrzeckiego.
1794
16 maja Król Fryderyk Wilhelm II zakazał
poddanym pruskim udziału w Powstaniu Kościuszkowskim.
Rozpoczęto
regulację Warty na odcinku od Skwierzyny do Poznania.
1796
28 lipca Król pruski ogłosił przejęcie
dóbr duchownych, starostw i innych dóbr królewskich w zaborze pruskim.
W latach 1800-1939 w Skwierzynie
mieszkało:
Rok
Liczba mieszkańców
Rok
Liczba mieszkańców
1800
2974
1890
6569
1810
3339
1892
6875
1816
3502
1905
6768
1827
4528
1910
6713
1837
5123
1925
6720
1843
5678
1933
7075
1858
6142
1936
7273
1861
6265
1939
7581(8932 z wojskiem)
1872
6300
1880
6838
1800
Pod koniec XVIII
wieku Skwierzyna liczyła 8 budynków użyteczności
publicznej i 319 budynków mieszkalnych.
1803
22 września
Zmarł Onufry Wierzbiński, opat bledzewski od 1777 roku,
pochowany w Rokitnie.
1804
20 maja w Skwierzynie urodził się Jan
Chrystian (Henryk) Metzig, później wybitny lekarz w Lesznie. twórca higieny wojskowej (zm.
1.10.1868).
1806
"Polska
jesień cesarza Francuzów". Wojska napoleońskie
przebywały w Skwierzynie.
7 listopada Utworzono Komisję Wojewódzką
Poznańską - organ polskiej administracji na ziemiach
zaboru pruskiego.
26 listopada cesarz Napoleon zatrzymał się w
Międzyrzeczu
1807 - 1815
Skwierzyna, Bledzew
i okolice w Granicach Księstwa Warszawskiego. W
Skwierzynie z Ratusza zdjęto orła pruskiego.
zastępując go orłem polskim.
1812
6 sierpnia Mieszczanie skwierzyńscy
podpisali "Akt Konfederacji generalnej Królestwa
Polskiego" (zawiązanej w czerwcu w Warszawie) i
wysłali do Międzyrzecza swoich przedstawicieli w celu
podpisania aktu zbiorowego na szczeblu powiatowym.
1812 - 1813
Przemarsz wojsk napoleońskich przez Skwierzynę, za
pierwszym razem, po odwrocie spod Moskwy. Napoleon
nocował w domu nr 12 przy u1. zwanej później
cesarską.
1813
18 luty Polska dywizja w skladzie
polsko-westfalskiego korpusu generała Paula Greniera
dokonała odwrotu ze Skwierzyny do Gorzowa, który na
krótko odebrała wojskom rosyjskim.
1814
Burmistrzem
Skwierzyny został Jan Chrzanowski, który z krótką
przerwą pastował ten urząd do roku 1835.
1815
15 maja Powstało Wielkie Księstwo
Poznańskie podporządkowane Prusom (w jego granicach
także Skwierzyna i Międzyrzecz).
1816
Wielki pożar
miasta.
1817
16 października
Podjęto decyzję o utworzeniu powiatu międzychodzkiego
obejmującego północne obszary powiatu
międzyrzeckiego.
1818
1 stycznia Skwierzyna weszła w skład
powiatu międzychodzkiego jako największe miasto powiatu
(Wielkie Księstwo Poznańskie).
1821
Wielki pożar
miasta: spaliło się 60 domów mieszkalnych, 93 obory i
chlewy, 30 domów uszkodzonych. Rozpoczęto rozbudowę
miasta poza Stare Miasto
(cegielnie).
1822
Rok bardzo
nieszczęsny: łagodna zima, wilgotna wiosna, powodzie,
nieoczekiwane mrozy w czerwcu, gorące i suche lato,
nieurodzaj i drożyzna.
1823
Rozpoczęto budowę
wielu dróg międzyosiedlowych.
1826
Powstała prywatna
szkoła żydowska w Skwierzynie.
1827 - 1829
Olbrzymia plaga
szarańczy. Zebrano jej 39 korców i 2 1/4 garnca (3900
litrów). Zjawiskiem ubocznym tego zjawiska to olbrzymia
liczba bocianów. Plagę zakończyły dopiero silne mrozy
w roku 1830.
1831
Skwierzynę
nawiedziła cholera. Miasto obsadzono wojskiem. Sklepy
pozamykano; sprzedaż odbywała się przez małe otwory w
drzwiach a pieniądze były wkładane do miseczek z
roztworem octu. Zmarło 120 mieszkańców .
1833
Otwarto żydowską
szkołę elementarną.
Rozpoczęto budowę
drogi z Berlina przez Skwierzynę do Poznania, która
miała pierwotnie omijać miasto, lecz w końcu
prowadziła przez nie.
Następca tronu
pruskiego Fryderyk Wilhelm (IV 1840 - 1861) na
chełmskich polach przeprowadził
manewry kawaleryjskie.
31 marca Władze pruskie wydały dekret
znoszący od dnia 1 stycznia 1834 roku wszystkie
klasztory na terenie Wielkiego Księstwa Poznańskiego.
1834
Powstało szybkie
połączenie pocztowe na drodze Berlin - Skwierzyna -
Poznań.
Wprowadzono podatek
słodowy, toteż skwierzyński browar zaprzestał
warzenia piwa, zanikł też obyczaj warzenia go na
własny użytek; powstało 5 restauracji.
1835
W Skwierzynie
założono szkołę zawodową (Industrieschule).
1835
1 maja Wprowadzono zmieniony porządek miejski
(Stadleordnung). Nadano Skwierzynie zrewidowane prawo
miejskie.
1838
Skwierzyna
otrzymała stały sąd miejski i krajowy.
Most na Warcie
został zniszczony przez krę lodową.
1839
28 kwietnia Urodził się Stanisław
Sadowski. duchowny katolicki,
proboszcz w Przytocznej od 1870 (zm. 9.01.1895).
1839
Arcybiskup
gnieźnieński Dunin Sulgostowski ze Skrzynna Marcin w
drodze na wygnanie przybył do Skwierzyny i zabrał ze
sobą dziekana tutejszego kościoła - Franke. Na znak
żałoby nie używano organów nawet podczas ślubów.
1840 - 1841
Żydzi wznieśli
nową synagogę.
rozebrano stary
ratusz a na jego miejsce wzniesiono nowy. Projektantem
był Freter z Poznania. Koszt budowy 16 tysięcy talarów
1841
Zakończenie
długiego sporu pomiędzy władzami miasta a
mieszkańcami Skwierzyny o prawo do lasów miejskich.
Uroczyste
poświęcenie i otwarcie nowo zbudowanego Ratusza w
Skwierzynie.
1842
Zaczęto wydobywać
torf dla celów ogrzewczych.
1844
W Skwierzynie
powstała drukarnia i fabryka
papierosów.
1846
Skwierzyna
otrzymała oświetlenie uliczne (6 latarni).
1847
W mieście
wprowadzono szyldy metalowe z nazwami ulic.
6 września Po sprzedaniu wyspy strzeleckiej Kurkowe
Bractwo Strzeleckie w Skwierzynie wykupiło łąkę przy drodze
do Chełmska (15 morgów - 15 talarów) i na niej
wzniosło nowy Dom Strzelecki (Schutzenhaus) i
uroczyście w tym dniu otwarło.
1847 - 1854
Budowa
ewangelickiego kościoła parafialnego w Skwierzynie,
kształt prostokątny z przylegającą niszą ołtarzową
w stylu neoromańskim, smukła ośmiokątna wieża
dzwonnicza, wolnostojąca przed frontem głównym,
połączona z nawą przedsionkiem otwartym.
1848
Skwierzyna
przyłączyła się do ligi niemieckiej, żądając
wcielenia do Rzeszy, choć Wielkie Księstwo Poznańskie
nie należało do związku państw niemieckich.
Oddano do użytku
połączenie kolejowe Szczecin-Poznań, zmalała rola
szybkiego połączenia pocztowego przez Skwierzynę.
2 maja Ukazała się pierwsza gazeta
tygodniowa w Skwierzynie drukowana na miejscu.
10 września
Arcybiskup gnieźnieński Leon Przyłucki (1844-1865)
poświęcił nowo zbudowany kościół pod wezwaniem św.
Jana Nepomucena w Trzebiszewie.
1850
1 maja W Skwierzynie otwarto miejską
kasę oszczędnościową - bank.
1865
17 maja W lalach 1861 - 1863 nastąpiła
przebudowa i rozbudowa kościoła św. Mikołaja w
Skwierzynie, w dniu tym uroczyście go poświęcił
(konsekrował) sufragan poznański (pomocnik
ordynariusza) biskup Franciszek Stefanowicz.
1865
25 listopada Decyzja o usunięciu języka
polskiego ze szkół w Wielkim Księstwie Poznańskim.
1867
Władze miejskie
Skwierzyny rozpoczęły starania o przydzielenie miastu
wojska stanowiącego garnizon.
1870
18 kwietnia Otwarto w Skwierzynie męską
szkolę ponadpodstawową.
1879 - 1880
Budowa szkoły
realnej w Skwierzynie.
1880
Założenie w
Skwierzynie żeńskiej szkoły ponadpodstawowej
1883
20 marca W Skwierzynie przygotowano
uroczystości obchodów urodzin cesarza Wilhelma I (ur.
22.03.1797, król Prus od l861, cesarz niemiecki od 1871,
zm. 9.03.1898). W dniu tym w miejskiej wyższej szkole
męskiej odbyły się egzaminy publiczne wszystkich
uczniów. Rektor szkoły dr Burmann wygłosił
informację o szkole a nauczyciel J. Szastecki
przygotował druk, w którym zamieszczono bardzo cenne
"Świadectwa do historii
miasta Skwierzyny".
1886
1 października
Założenie w Skwierzynie szkoły doskonalenia rzemiosł.
1887
6 czerwca i 1
października Podjęto decyzję o wydzieleniu z
zachodniej części powiatu międzychodzkiego - powiatu
skwierzyńskiego, który powstał 1 października. Do
traktatu wersalskiego ( 1919) powiat skwierzyński
należał do prowincji poznańskiej, w latach 1922-1938
wchodził w skład Marchii Ganicznej Poznań, następnie
Marchii Brandenburskiej - rejencji frankfurckiej.
Obejmował 2 okręgi miejskie ( Skwierzyna i Bledzew), 40
okręgów wiejskich i 27 okręgów dworskich.
1896
W Skwierzynie
wybudowano ewangelicką szkołę powszechną (czerwoną).
1 grudnia Uruchomiona została linia
kolejowa Międzyrzecz - Skwierzyna - Gorzów Zamoście
1898
W Skwierzynie
wzniesiono Szpital Świętojański
1899
1 marca Po zbudowaniu mostu kolejowego na
Warcie w Gorzowie uruchomione zostało połączenie
kolejowe dworca gł6wnego z Zamościem, a zatem i ze
Skwierzyną.
1902 - 1903
Budowa rzeźni miejskiej w Skwierzynie.
1903 - 1904
W Skwierzynie zbudowano most na Warcie.
1904 - 1905
Budowa żelaznego
mostu na Warcie.
Zbudowanie i
oddanie do użytku linii kolejowej do Wierzbna.
1906
Budowa pomieszczeń
dla kursu nauczycielskiego powstałego w roku 1904.
1907 - 1910
Zbudowano
elektrownię koło Bledzewa ze zbiornikiem wodnym
długości 7,5 km i 710 km długości sieci wysokiego
napięcia.
1911
Budowa portu
przeładunkowego w Skwierzynie.
1914 - 1918
Po wybuchu wojny
Skwierzyna była siedzibą garnizonu z 46 batalionem
samoobrony krajowej rozmieszczonego w budynkach
użyteczności publicznej. Okolice Skwierzyny stanowiły
zaplecze żywnościowe dla wojska i stolicy Berlina.
po I wojnie światowej do powiatu
skwierzyńskiego należały 2 miasta , 41wsi i 3 majątki ziemskie.
1919
27 lutego Na moście w Kopanicy podpisany
został dokument stwierdzający, niezależnie od rozejmu
trewirskiego, zawieszenie broni między powstańcami
wielkopolskimi i wojskami niemieckimi.
28 maja Delegacja poznańska w Paryżu
wydała oświadczenie uzasadniające polskie roszczenia do kresów zachodnich.
1919
1 lipca Po ogłoszeniu Traktatu
Wersalskiego okolice Skwierzyny zostały odcięte od
Wielkopolski (na wschód od Wierzbna granica
polsko-niemiecka). Postanowienia traktatu weszły w
życie 10 stycznia 1920r.
1920
1 grudnia Polskie władze kościelne ustanowiły
delegaturę arcybiskupią w Tucznie (przekształconą
później w prałaturę pilską) dla terenów polskich
poza jej granicami.
1922 - 1924
Wielka plaga
szkodników leśnych.
1922
21 lipca Utworzono Grtnzmark Posen
Westpreussen (Marchię Graniczną Poznań-Prusy
Zachodnie), która objęła skrawki Pomorza, Wielkopolski
i Śląska pozostałe po Traktacie Wersalskim przy
Niemczech (w tym okolice Skwierzyny) z siedzibą władz
marchii w Pile (do roku 1938).
27 sierpnia Powstał Związek Polaków w
Niemczech. który już 6 października 1923 roku
utworzył V Dzielnicę obejmującą cale pogranicze.
1929 - 1930
Budowa wodociągów
i kanalizacji w Skwierzynie. Przy północnym wyjeździe
z miasta rozpoczęto budowę 3 km wału i dużego mostu
przepływowego.
1930
Budowa "Caritasu".
1933
Oddanie do użytku
wału i mostu do Skwierzyny Gąju.
1934
Oddanie do użytku
linii kolejowej Skwierzyna - Drezdenko - Krzyż.
powiększenie skwierzyńskiego
dworca i zbudowanie nowego w Gaju.
Drużyna piłkarska
"Gcrmania 09" w Skwierzynie podejmowała
sąsiadów przez granicę - drużynę Związku
Strzeleckiego z Międzychodu i wygrana 7:2. W meczu
rewanżowym 2 września zanotowano remis 4:4.
1935
30 października Adolf Hitler przeprowadził
inspekcję Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego (MRU) i
zaakceptował koncepcję fortyfikacyjną "Wrót
berlińskich", czyli najkrótszej drogi z Polski i
Poznania przez Skwierzynę i Kostrzyn do Berlina.
1937
Wniosek o
założenie stałego garnizonu w Skwierzynie został
załatwiony pozytywnie, rozpoczęto prace przygotowawcze,
tak że już w grudniu wybrano pierwszą łopatę ziemi
pod budowę koszar.
1938
1 października
Skwierzyna została przyłączona do Marchii
Brandenburskiej.
12 grudnia Skwierzyna stała się garnizonem
wojskowym; nastąpiło uroczyste wprowadzenie do koszar
123 rezerwowego batalionu piechoty granicznej pod
dowództwem pułkownika von Blocka.
1939
17 maja Spis powszechny: powiat
skwierzyński obejmował 46 gmin (w tym 2 miejskie) i 119
miejscowości, powierzchnia - 657 km.kwadr., ludność -
20968, w tym na wsi - 11971 (57,2%) i w miastach - 8941
(42,8%). Zatrudnienie: w rolnictwie - 38,3%, w przemyśle
i rzemiośle - 24,1%, w handlu i komunikacji - 7,8% i w
pozostałych zawodach - 28.4%.
25 sierpnia Wojsko w myśl rozkazu Y-Fall
zajęto pozycje koło Bledzewa i Starego Dworka, a 1
września pomaszerowało na fronty wojny światowej w
czasie której miasto nie poniosło większych szkód i
strat.
7 września
Rozpoczął działalność ciężki obóz karny dla
niepoznaki Gefangenelager zwany, przetrzymujący
jednorazowo do 200 osób, z l5-osobową załogą
wartowniczą. pod komendą Lagerfuhrera W.Reinicke z
frankfurckiego gestapo. W powiecie skwierzyńskim było
ponad 10 obozów: 4 obozy pracy (Skwierzyna, Bledzew,
Murzynowo) i 6 - jeńców wojennych (Skwierzyna,
Lubniewo, Stary Dworek, Przytoczna, Sokola Dąbrowa,
Goraj).
1945
27 stycznia W sobotę opuszczali Skwierzynę
znaczniejsi i możniejsi jej mieszkańcy oraz ostatnie
grupy wojskowe, pozostały jedynie służby pracy
(Arbeitsdienst), które dozorowały "planowe
opróżnianie terenów zagrożonych przez Armię
Czerwoną".
29 stycznia W poniedziałek nastąpiła
paniczna ucieczka ludności cywilnej Skwierzyny w
kierunku Kostrzyna. Rankiem ogłoszono rozkaz o
powszechnej ewakuacji (3 pociągi. które nie mogły
zabrać chętnych). W dniu 30 stycznia rano odjechał
ostatni pociąg (60 wagonów) na oczach wkraczających do
miasta wojsk sowieckich. Ostatnim niemieckim burmistrzem
Skwierzyny był Heinrich Bommann. Przed nim
a po Franciszku Chrzanowskim funkcję tę pełnili:
l835-1844 Brase, 1844-1855 Clausius, 1855-1867 Waetzmann,
1868-1898 Hugo Muller, 1899-1911 1 Hugo Scholz. 1911-1922
Erch Rogge, 1923-1931 Ernat Wolff, 1931-1933 Julius
Malig, 1933-1934 Reinsberg, 1935-1945
Heinrich Bornmmann.
